Czy można liczbowo opisać właściwości, które będą decydować o tym, jak zawieszenia będzie zachowywać się na zjazdach i podjazdach? Na szczęście można za sprawą kinematyki, która opisuje geometryczne właściwości ruchu bez uwzględniania masy i sił, które działają na elementy ruchome. Zatem wielkości takie jak tarcie, rodzaj tłumienia (damper) jak również elastyczność elementów konstrukcyjnych zawieszenia, nie są brane pod uwagę.
Na początek trochę teorii.
Przełożenie zawieszenia tzw. leverage ratio (LR) jest jednym z najistotniejszych czynników mających duży wpływ na charakterystykę zawieszenia. Jest to po prostu stosunek skoku koła do ugięcia dampera.
W przypadku przedniego, tradycyjnego zawieszenia teleskopowego 100mm skok koła powoduje ugięcie zawieszenia o 100mm (LR 1:1). W przypadku zawieszenia tylnego sprawa jest bardziej skomplikowana, gdyż stosunek ten jest różny od jedności i najczęściej nie ma stałej wartości w całym zakresie pracy/skoku zawieszenia.
Dla przykładu LR 2:1 przy 20mm skoku koła (w osi) spowoduje 10mm ugięcie dampera. W obecnych konstrukcjach zawieszeń najczęściej spotyka się przełożenia od 2:1 do 3:1.
Rozróżniamy podstawowe trzy charakterystyki zawieszenia: liniowa, progresywna oraz regresywna. Istnieją też kombinacje powyższych, co można zobaczyć na poniższych wykresach.


Powyższy wykres przedstawia leverage ratio (przełożenie zawieszenia) dla ramy Scott Spark 29". Na osi poziomej znajduje się skok koła wyrażony w mm, a na osi pionowej wartość przełożenia (stosunek skoku koła do ugięcia dampera).
Wartość LR mieści się w 2,5 - 2,75 co znaczy, że rama jest regresywna. W uproszczeniu: w początkowym zakresie 25mm ruchu koła wywoła 10mm ruch dampera, natomiast pod koniec aktywnego skoku 27,5 mm ruchu koła wywoła 10mm ruch dampera. Taka charakterystyka będzie powodować, że zawieszenie na początku będzie twardsze, a pod koniec skoku będzie miększe (charakterystyka regresywna lub inaczej charakterystyka opadająca).


Na przykładzie zawiasu zastosowanego w Cube AMS 29" widzimy, że charakterystyka tego zawieszenia jest liniowa (~~ 24mm ugięcia koła w całym zakresie skoku będzie uginać damper o 10mm).

Kolejnym dobrym przykładem typowej charakterystyki ram FS do XC będzie zawieszenie Cannondale Scalpel 29". Jest to rama o charakterystyce liniowo-progresywnej (LR 2.6 – 2,4). Zawieszenie będzie delikatnie utwardzać się pod koniec skoku. Tego typu charakterystykę zawieszenia określa się także jako charakterystykę wznoszącą.


Mając wiedzę na temat charakterystyki zawieszenia możemy przystąpić do doboru dampera. W wielu przypadkach producent ramy robi to za nas – w zasadzie to dobrze, ponieważ nie każdy chce się bawić w inżynierskie rozważania. Nie do każdej ramy znajdziemy opis lub stworzony wykres, z którego dowiemy się z jakim rodzajem zawieszenia mamy do czynienia.

Czy każdy damper będzie odpowiedni do mojej ramy FS?– oczywiście że nie. Optymalny dobór dampera do ramy to skomplikowana sprawa. Trzeba zwrócić uwagę na pojemność komory (sprężyny powietrznej), trzeba dobrać odpowiednie tłumienie kompresji oraz tłumienia odbicia. Dampery będą w różny sposób pracowały z każdym rodzajem ramy, w zależności od jej charakterystyki. Na przykładzie ramy Scott Spark można powiedzieć, że producent zamówił niejako damper specjalnie do charakterystyki swojej ramy i dlatego kupuje się cały set: rama + damper. Podobnie jest z wieloma innymi dostawcami uciech cielesnych dla kolarzystów.

Czasem producenci damperów wychodzą nam na przeciw i pomagają w doborze właściwego dampera do naszej ramy tak, jak ma to miejsce na przykładzie dampera RS Monarch.



Żródła:
http://linkagedesign.blogspot.com/
http://forums.mtbr.com/shocks-suspension/monarch-rt3-mid-tune-high-leverage-frame-797605.html